“Ўзбекистон маданий мероси жаҳон тўпламларида” туркумидаги кўк китобимиз мисолида китоб қандай элементлардан иборатлигини айтиб берамиз. Улар қандай номланади? Улар нимага хизмат қилади? Келинг, аниқлик киритамиз.
Муқова
Китоб билан танишув бошланадиган нарса – картон, қоғоз ёки бошқа материаллардан тайёрланган мустаҳкам, одатда қаттиқ қоплам бўлиб, унга китоб саҳифалари киритилган. Қоғоз ёки юпқа картондан ясалган оддийроқ қоплам муқова деб аталади. Олд томонида нашр номи, муаллифнинг фамилияси босилиб, расм жойлаштирилади.
Китоб асоси
Китоб блокининг барча китоб элементларини бирга ушлаб турадиган китоб блокининг чети. Нашр ва бошқа элементлар ҳақидаги асосий маълумотлар боғловчи қопқоқнинг умуртқа поғонасига қўлланилади:
1. Бинтлар – бўрттирма тўсиқлар.
2. Стикер – китоб / муаллиф номи ёзилган кичик блок.
3. Винетка – декоратив бўрттирма.
Каптал
Блокнинг асосидан юқорида ва пастда каптал билан безатилган – асосининг учларига ёпиштирилган, шунингдек, китобни мустаҳкамлаш учун хизмат қиладиган қалинлашган рангли қиррали лента.
Китоб блоки
У асосида бир-бирига маҳкамланган ва уч томондан кесилган варақлардан иборат. 48 саҳифадан иборат барча нашрлар китоб ҳисобланади.
Форзац
Китоб блоки ва боғланган қопқоқни боғлайдиган икки варақ қоғоз. У тоза бўлиши мумкин ёки у ишнинг атмосферасини – одатда объект, ландшафт ёки безакни акс эттирувчи расмни ўз ичига олиши мумкин.
Сарлавҳа варақаси
Китобнинг номи, муаллифнинг исми, нашриёт ва чоп этилган йили, яъни энг муҳим маълумотлар чоп этилган биринчи саҳифаси.
Колонрақам
Саҳифанинг тартиб рақами.
Нахзац
Бу ҳам форзац каби, фақат китобнинг сўнгида. Китоб блокини боғланган қопламнинг орқа томонига бириктиради. Одатда форзацдан фарқ қилмайди.
Ляссе
Китоб асосининг юқори қисмига бириктирилган тасма хатчўп.
