O‘zbekiston madaniy-tarixiy merosini o‘rganish va asrab-avaylash “O‘zbekiston madaniy merosi – xalqlar va mamlakatlar o‘rtasidagi muloqotga yo‘l” ikki kunlik xalqaro ilmiy-madaniy kongressdan ko‘zlangan maqsaddir. 15 va 16 may kunlari Toshkent va Samarqand shaharlarida bo‘lib o‘tdi.
Ilmiy kongressda sharqshunoslik, arxeologiya, tarix, sharq qo‘lyozmalari, numizmatika, to‘qimachilik, kulolchilik, metalldan yasalgan buyumlar, zargarlik va rangtasvir, zargarlik va naqqoshlik asarlari, O’zbekistonning madaniy- tarixiy merosini asrab-avaylash va ommalashtirishga ixtisoslashgan 120 dan ortiq xorijiy va 100 dan ortiq o‘zbekistonlik olimlar, kolleksionerlar va mutaxassislar ishtirok etdi. Ular orasida: Rossiya, AQSH, Xitoy, Kanada, Italiya, Buyuk Britaniya, Hindiston, Misr, Koreya, Belgiya, Niderlandiya, Fransiya, Germaniya, Chexiya, Turkiya, Gretsiya, Ozarbayjon, YUNESKO va ICOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor joylarni saqlash bo'yicha xalqaro kengash) vakillari bor.
“O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” eksklyuziv madaniy-ma’rifiy media-loyiha taqdimoti -forumning eng diqqatga sazovor voqeasi bo‘ldi. Uning muallifi- O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan jurnalist Firdavs Abduxoliqov, loyiha ilmiy rahbari- O‘zbekiston Fanlar akademiyasi akademigi Edvard Rtveladzedir.
"Bunday Kongressni oʻtkazish imkoniga ega boʻlganimiz, mamlakat rahbariyati va shaxsan Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan olib borilayotgan siyosat samarasidir. Fuqarolik jamiyatiga turli tashabbuslarni hayotga tatbiq etishga yoʻl berilayotgan siyosat, shu jumladan, ularni Ijtimoiy mas’uliyatli tijorat korxonalari qoʻllab-quvvatlashining natijasidir.Bugungi kunda nafaqat biznes bilan shug‘ullanish, balki yoshlarning ma’naviyatini yuksaltirish va O‘zbekiston madaniy merosini keng ommalashtirishga qaratilgan loyihalarni qo‘llab-quvvatlash ham muhimligini anglash mumkin”, — dedi Abduxoliqov.
Bundan tashqari, forumda “O‘zbekiston madaniy merosi” turkumidan uch tilda nashr etilgan kitob-albomlarning dastlabki besh jildligi namoyish etildi. Bular “Sharq Davlat muzeyi to’plami” (Moskva), “Rossiya etnografiya muzeyi to’plami” (Sankt-Peterburg), “Davlat Tretyakov galereyasi to’plami” (Moskva), “Oʻzbekiston gilamlari va kashtachiligi jahon to’plamlarida” (Rossiya, AQSH, Kanada, Avstraliya ), “Alisher Navoiy asarlari Rossiya Milliy kutubxonasi to’plamlarida” (Sankt-Peterburg). Yana olti jild nashrga tayyorlanmoqda. Forumda ularning taqdimoti ham bo'lib o'tdi. Bular “O‘zbekiston musiqiy merosi”, “Davlat Ermitaj muzeyi to’plami”, “Davlat tarixiy muzeyi to’plami”, “Sharq qo‘lyozmalari instituti to’plami”, “O‘zbekiston gilamdo‘zligi: asrlar davomida saqlanib qolgan an’ana” va "Germaniya muzeylari to'plami".
Shuningdek, ushbu kitoblarning yaratilishi tarixi va dunyoning turli muzeylari to’plamlaridagi O‘zbekiston kolleksiyalari haqidagi hujjatli filmlar ham, Forum ishtirokchilari e’tiboriga havola etildi.
Bevosita eksponatlardan tashqari, filmlarga dunyoga mashhur olimlar bilan eksklyuziv intervyular ham kirgan.
Xalqaro forumni oʻtkazish uchun, Inson huquqlari boʻyicha Milliy markaz direktori, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari qoʻmitasi raisi Akmal Saidov raisligida, tadbirni oʻtkazish boʻyicha tashkiliy qoʻmita tuzildi. Tashkiliy qo‘mita tarkibiga O‘zbekiston akademiyalari va ilmiy-tadqiqot tashkilotlari, xalqaro tashkilotlar vakillari, shuningdek, O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganuvchi xorijiy ekspertlar va olimlar kirgan.
"Shunday bo'lib qolganki, O'zbekistonning ko'plab madaniy boyliklarining kattagina qismi dunyoning 40 dan ortiq muzeylarida va ko'plab shaxsiy kolleksiyalarda saqlanmoqda. Bugungi kunga qadar biz, mamlakatimizning bebaho merosini tashkil etadigan ob'ektlarning eng to'liq ro'yxatini yaratishga imkon beradigan keng faktologik bazani to'pladik”, - dedi Saidov.
Kongress ishtirokchilari uchun, bo’lib o’tadigan tadbirlar dasturi ishlab chiqildi. Ular orasida: O‘zbekistonning barcha viloyatlari milliy taomlarining eng sara taomlaridan tatib ko‘rish, shuningdek, eng yaxshi palov tanlovi bilan birga O’zEOAVMU folklor media-festivaliga tashrif buyurish, Registon maydonida ajoyib yorug‘lik va musiqa ijrosini tomosha qilish- “O‘zbekiston madaniy merosi – butun insoniyat mulki” 3D xaritasi, shuningdek, Mirzo Ulug‘bek madrasasi “O‘zbekiston gilamlari va kashtachiligi jahon to’plamlarida” albomi taqdimoti bilan qatorda, o‘zbek ustalari gilamdo‘zligining eng yaxshi asarlari va so‘zanalari ko‘rgazmasini tomosha qilish kabi tadbirlar bor.
Xalqaro forum doirasida, O‘zbekistonning madaniy-tarixiy merosini ommalashtirish va turizm salohiyatini oshirishga qaratilgan “Karvon-TV” yangi sputnikli multimedia telekanali o‘z faoliyatini boshladi. Forumning yakuniy dasturxoni Samarqand atrofidagi Amir Temurning yetti bog‘idan biri timsolida qayta tiklangan “Bog‘ishamol” sharqiy bog‘ida bo‘lib o‘tdi. Kechki ovqat milliy o‘zbek mumtoz musiqasi ijrochilarining chiqishlari bilan davom etdi. Unda “O‘zbekiston musiqiy merosi” kitob-albomi taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Arxeolog, tadqiqotchi, tarix fanlari doktori, professor, O‘zbekiston Fanlar akademiyasi akademigi, “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to’plamlarida” loyihasining ilmiy rahbari Edvard Rtveladzeni tavalludining 75 yilligi munosabati bilan sharaflash- forumning alohida tantanali lahzalariga aylandi.
Xalqaro kongress O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan qabul qilingan 2017-2021-yillarda O‘zbekistonni rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha Harakatlar strategiyasini amalga oshirish ishlarining yorqin namunalaridan biri bo‘ldi.
