Тадбир давомида иштирокчиларни расмий шахслар қутлаб, ҳафталикнинг вазифалари, яқин кунларда ўтказиладиган тадбирлар ва уларда муҳокама қилинадиган мавзулар ҳақида батафсил маълумот беришади. Хусусан, ўзига хос кўргазмалар ўтказиладиган жойлар, илмий форумлар ва мунозаралар бўлиб ўтадиган майдонлар ҳақида гапирилади.
Шунингдек, халқаро илмий жамоа вакиллари – Ислом тарихи, санъати ва маданияти тадқиқот маркази (IRCICA) бош директори ўринбосари Чингиз Томар, Намиқ Кемал университети тарих кафедраси профессори Халит Эрен (Туркия), Wilmotte & Associates етакчи дизайни ва лойиҳалар раҳбари Эммануэль Брелло (Франция), Берлин давлат кутубхонаси Марказий Осиё бўйича етакчи мутахассиси, илмий ходим Айсима Мирсултан (Германия), Истанбулдаги Ислом цивилизацияси сайлгоҳи раҳбари, Истанбул Қуръони ноёб нусхалари муаллифи Ҳусайн Қутлу (Туркия), Михо музейи махсус илмий ходими, фан доктори Сергей Лаптев (Япония) ва бошқа дунё миқёсидаги экспертларнинг махсус чиқишлари бўлиб ўтади.
Очилиш маросими доирасида Янги Ўзбекистонда давлат томонидан фан, маданият ва таълим соҳаларида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида ҳужжатли фильм намойиш этилади. Фильмда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг маданий меросни ўрганиш ва сақлаш бўйича кўрсатаётган саъй-ҳаракатлари, шунингдек, таълим дастурларини жорий этиш ва WOSCU конгрессларини ўтказиш каби ташаббуслари ёритилади. Бу ташаббуслар нафақат Ўзбекистон маданияти ва тарихини хорижда намойиш қилишга, балки чет эллик ҳамкорлар билан тажриба алмашишга хизмат қилади.
Ҳафталик иштирокчилари WOSCU VIII Халқаро конгресси ва Ислом цивилизацияси маркази ҳақида ҳикоя қиладиган яна бир ҳужжатли фильм билан танишадилар. Бу Шавкат Мирзиёевнинг маърифат орқали жаҳолатга қарши курашиш, маънавий қадриятларни асраб-авайлаш ва ижтимоий муносабатларни яхшилаш бўйича ғоялари доирасидаги маданий-гуманитар мега-лойиҳа ҳисобланади.
Тошкентдаги Маданий мерос ҳафталигининг асосий мақсади мамлакатнинг тарихий ва маданий меросини, айниқса, ёшлар орасида оммалаштириш, Ислом цивилизацияси марказини тақдим этиш ва музей заллари ҳамда кутубхонани янада бойитиш учун ҳамкорлар топиш, шунингдек, Имом Бухорий мажмуасидаги музей лойиҳаларини қўллаб-қувватлашдир.
Таъкидлаш жоизки, ҳафталик давомида Тошкентда 8 та илмий майдонда кўргазмалар бир вақтнинг ўзида очилади. Хусусан, Ўзбекистон Давлат тарих музейида «Археология ва этнография дурдоналари» кўргазмаси, WOSCU конференц-залида «Қуръон: тинчлик, эзгулик ва маънавий уйғониш ёғдуси» кўргазмаси, Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтида «Асрлар хазинаси: Ўзбекистон қўлёзма мероси» кўргазмаси, Темурийлар тарихи давлат музейида тематик кўргазма, Кино саройидаги Кинематография тарихи музейида махсус кўргазма, Ислом цивилизацияси марказида «Тарихий фикр дурдоналари» кўргазмаси ўтказилади. Шунингдек, Адиблар аллеяси бўйлаб экскурсиялар ва Ислом цивилизацияси марказида лойиҳалар кўргазмаси ташкил этилади.
ТОШКЕНТДА «ШАРҚ РЕНЕССАНСЛАРИ ФЕНОМЕНИ: САЛТАНАТЛАР, ДИНЛАР, ШАХСЛАР ВА ТАМАДДУНЛАР» МАДАНИЙ МЕРОС ҲАФТАЛИГИНИНГ ОЧИЛИШ МАРОСИМИ
18 октябрь куни Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти (WOSCU)нинг конференц-залида «Шарқ ренессанси феномени: давлатлар, динлар ва цивилизациялар» мавзусидаги Маданий мерос ҳафталигининг очилиш маросими бўлиб ўтади.
ИСЛОМ МАЪНАВИЙ МЕРОСИГА ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВЛАР: МАДАНИЙ МЕРОС ҲАФТАЛИГИ ДОИРАСИДА ҚУРЪОН КУНИ
19 октябрь куни Ўзбекистондаги халқаро маданий мерос ҳафталиги "Шарқ Ренессанслари феномени: давлатлар, динлар, шахслар ва тамаддунлар" доирасида Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти мажлислар залида "Ислом — тинчлик ва эзгулик дини" мавзусида халқаро илмий-маданий симпозиум ҳамда "Ўзбекистон ўрта аср Қуръонлари" ва "Имом Бухорий инновацион музейи" лойиҳаларининг тақдимоти бўлиб ўтади.
МАДАНИЙ МЕРОС ҲАФТАЛИГИНИНГ БИРИНЧИ КУНИ: ҚУТЛОВЛАР ВА МУҲОКАМАЛАР
18 октябрь куни Тошкентда Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти (WOSCU)нинг конференция залида халқаро маданий мерос ҳафталигининг очилиш маросими бўлиб ўтди. «Шарқ ренессанси феномени: давлатлар, динлар, шахслар ва цивилизациялар» деб номланган тадбирда 250 дан ортиқ олимлар, экспертлар ва маданий муассасалар вакиллари ҳамда оммавий ахборот воситалари қатнашди. Улар орасида 20 дан ортиқ жаҳон миқёсида танилган хорижлик мутахассислар бор эди.
Toshkentda Madaniy meros xalqaro haftaligining ochilishi: Global ilmiy muloqot uchun yangi imkoniyat
18 oktyabr kuni O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati (VOSSU) anjumanlar zalida Xalqaro madaniy meros haftaligining tantanali ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi. “Sharq Uyg‘onish davri fenomeni: saltanatlar, dinlar va sivilizatsiyalar” deb nomlangan tadbirda dunyoning 20 dan ortiq davlatidan yetakchi olimlar, ekspertlar va madaniyat muassasalari vakillari – jami 100 dan ortiq xorijlik olimlar ishtirok etdi.
Baxt gilamlarda
Tuklarsiz gilamlar, masalan, gadjari, oq-enli va qiz-gilam, O‘zbekistonning boy madaniy an’analarini aks ettiruvchi noyob san’at turidir. Ushbu gilamlarni yaratadigan mohir hunarmand ayollar qadimiy texnikalar va ramzlardan foydalanishadi, bu har bir mahsulotni nafaqat go‘zal, balki chuqur ma’noga boy qiladi. Qanday ma’no? Bu yerda aytib o‘tamiz:
"Temuridskaya keramikasi Xitoy farfor san'atining bir qismi sifatida"
"Temuridlar keramika va Xitoy oq-ko'k farfori o'rta Osiyoda XV-XVI asrlarda sodir bo'lgan madaniy almashuvning muhim elementlarini tashkil etadi. Bular qayerdan boshlandi, bu yerda o'rganamiz:
ТОШКЕНТДА «ШАРҚ РЕНЕССАНСЛАРИ ФЕНОМЕНИ: САЛТАНАТЛАР, ДИНЛАР, ШАХСЛАР ВА ТАМАДДУНЛАР» МАДАНИЙ МЕРОС ҲАФТАЛИГИНИ ЎТКАЗИШГА ТАЙЁРГАРЛИК КЎРИЛМОҚДА
Жорий йилнинг 18-27 октябрь кунлари Ўзбекистон пойтахти халқаро маданий мулоқот марказига айланади. Тошкентда "Шарқ Ренессанслари феномени: салтанатлар, динлар, шахслар ва тамаддунлар" номли маданий мерос ҳафталиги ўтказилади. Ушбу тадбир доирасида конференциялар, семинарлар, форумлар, кўргазмалар ва тақдимотлар ташкил этилади. Тадбирда 100 дан ортиқ хорижий олим ва мутахассислар, жумладан, халқаро маданий ташкилотлар раҳбарлари, чет эл музей ва кутубхоналари бошқарувчилари иштирок этиши кутилмоқда. CNN ва Euronews телеканаллари ахборот йўналишида кўмаклашади.
Farg‘ona vodiysining "tillaqoshlari”
Farg‘ona vodiysi va Toshkent ayollarining manglay taqinchoqlari bu hududlar anʼanaviy sanʼati va madaniyatining yorqin namunasi. Shu o‘rinda "oltin qosh" yoki “tillaqoshlar” alohida noyob taqinchoqlardir:
Charmdo‘zlar – Samarqand va Buxoroning mohir hunarmandlari
O‘rta Osiyoning mohir ko‘nchilik ustalari charmdo‘zlar o‘z sanʼati va hunari bilan mashhur bo‘lib, mijozlarining ko‘zi o‘ngida noyob buyumlarni yaratishgan. Ular Samarqand va Buxoroning shovqin-suronli bozorlarida oddiy charm bo‘laklaridan haqiqiy sanʼat asari yaratishgan. Ular qanday qilib bunga erishgani haqida quyida bilib oling:
Buxoro ayollari maqomini qanday qilib bosh kiyimidan aniqlash mumkin edi?
Kaltapushak va telpak — nafaqat chiroyli, balki XIX asr oxiridagi ayollar javonining ramziy buyumlari ham sanalardi. Ushbu bosh kiyimlari orqali Buxoro shahri ayollarining boyligini aniqlash mumkin edi. Qanday qilib? Bu haqda quyida o‘qing...
Halokatdan omon qolgan yapon rassomining hayotini O‘zbekiston qanday o‘zgartirgan?
Mashhur yapon rassomi Hirayama Ikuo 1945 yildagi atom bombardimonida omon qolgan. 1959 yilda u o‘zini o‘tkir leykoz kasaliga chalinganini bilib qoladi. O‘sha kezlarda u xitoylik rohib Syuanszanning VII asrda Buyuk Ipak yo‘li bo‘ylab qilgan sayohatidan ilhomlanib buddizm taʼlimotining ildizlariga bag‘ishlangan “Buddizmning paydo bo‘lishi” asarini yaratadi. Rassom o‘sha vaqtda bu asarini hayotidagi so‘nggi asar bo‘lishi mumkin, deb o‘ylagan... Keyin nima bo‘lgan edi?
So‘zani sehrining maʼnosi qanday?
So‘zana —to‘y uchun tayyorlanadigan zardo‘zlik bo‘lib, avvalo yangi uylanganlar to‘shagini yopish uchun mo‘ljallab tikilgan. XIX asr oxirida so‘zana yopinchiqlari devor pannolari sifatida ham ishlatila boshlandi. Lekin, har doim Markaziy Osiyo aholisi, xususan, o‘zbeklar, bu go‘zal to‘qimachilik buyumiga sehrli maʼno bergan. Qanday?
Lyudovik XIV saroyidagi “Meʼrojnoma”
Fransiya Milliy kutubxonasi qirollik kutubxonasi sifatida tashkil topganidan buyon boy tarixga ega. Uning rivojlanishida Markaziy Osiyo qo‘lyozmalarining to‘planishi muhim bosqich hisoblanadi va Sharq madaniyati va adabiyoti haqidagi bilimlarning kengayishiga xizmat qilib kelmoqda. XVII asrda Parijga keltirilgan mashhur “Meʼrojnoma” qo‘lyozmasi kututbxonada alohida o‘rin egallab kelmoqda. Qadimiy qo‘lyozma mushketyorlar hukmdori Lyudovik XIV qo‘liga qanday tushib qolgani haqida quyida o‘qishingiz mumkin.
Prokudin-Gorskiy Turkistonda soliq to‘plovchi bo‘lib ishlaganmi?
Rossiya imperiyasida rangli fotografiya kashshofi, Turkistonga doir yuzlab suratlar va Buxoro amirining mashhur fotosurati muallifi Prokudin-Gorskiy O‘zbekiston va butun dunyo madaniy merosiga ulkan hissa qo‘shgan. Uning asarlari AQSH Kongress kutubxonasida saqlanmoqda, ko‘rgazmalari butun dunyo bo‘ylab o‘tkaziladi. Biroq fotografiya Prokudin-Gorskiyning asosiy faoliyati bo‘lganmi yoki suratlar uning xobbisi, aslida u Turkistonda soliq to‘plovchi sifatida ishlab, pul topganmi shunga aniqlik kiritamiz.
AQSh kolleksionerlarni xursand qilgan so'zanasi
AQShdagi Bryus va Oliv Baganz kolleksiyasida saqlanayotgan XVIII asrda Buxoro amirligida yaratilgan, katta medalon va Karmon (Kermine) yozuvlari bilan bezatilgan noyob so'zanalar ularning qalbida baxt tuyg‘usini uyg‘otadi.
Vatikan kutubxonasi WOSCUni arxivlarni o‘rganishga jalb qilishni rejalashtirmoqda
Vatikan Apostol kutubxonasi bosh direktori Mauro Mantovani WOSCU bilan yaqin hamkorlik qilishni qo‘llab-quvvatladi va dunyodagi noyob kutubxonalardan biri bo‘lgan arxivlarni o‘rganish uchun WOSCU sharqshunoslarini jalb qilish imkoniyatini ko‘rib chiqishini taʼkidladi.
Olimlar ISM va WOSCUga "Muhammadning jinlar bilan shartnomasi" va Qur'on ko'ylagini o'rganishni taklif qilishdi.
Islom sivilizatsiyasi markazi (ISM) faoliyatiga bagʻishlangan WOSCU VIII Kongressida Din tarixi Davlat muzeyi direktorining ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari Yekaterina Teryukova muzey tadqiqotchisi Irina Osmanova bilan "Din tarixi muzeyi kolleksiyasida O‘zbekiston diniy eʼtiqodi va kundalik hayoti: tarix, atribut, restavratsiya” qoʻshma ilmiy-tadqiqot loyihasi boʻyicha maʼruza qildi.
Qaraqalpoq zeb-ziynatlari Rossiya etnografiya muzeyi kolleksiyasida
Rossiya etnografiya muzeyida taqdim etilgan qaraqalpoqlarning zeb-ziynatlari bu xalqning boy madaniy anʼanalarini va sanʼat mahoratini aks ettiradi. Ular orasida turli xil ayollarning ko‘krak bezaklari, sirg‘alar, uzuklar va bildorlar ajralib turadi, har biri o‘ziga xos ramziy maʼnoga ega.
Iskandar Maqduniy va Jamshid kosasi siri
Taxminan 1590-yillarda yaratilgan "Yetti donishmand" miniatyurasi o'sha davr san'atida turli madaniyatlar va an'analarning o'zaro ta'sirining qiziqarli namunasidir. Taxminlar bo'yicha unda Jamshid kosasini o‘rganuvchi turli xalqlarning donoligi va bilimi ramzi bo‘lgan yetti faylasuf qurshovida bo‘lgan Iskandar (Iskandar Maqduniy) tasvirlangan.
O‘zbek va turkman gilami: madaniyatlarning birlashuvi
Turkmanistonlik etnograf Adjap Bayriyevaning WOSCU VIII kongressida o‘zbekistonlik san’atshunos Elmira Gulning tadqiqotlari asosida taqdim etilgan ma’ruzasi Turkmaniston va O‘zbekiston gilamchilik an’analarini o‘rganishga muhim hissa qo‘shadi. Bu ikki xalqning gilamchilik an’analarini, ayniqsa, madaniy muloqotlar doirasida solishtirish O‘rta Amudaryo hududida amaliy san’atning o‘zaro ta’siri va rivojlanishini yaxshiroq tushunish imkonini beradi.
Xitoylik rohib yaponlarni Markaziy Osiyoni o‘rganishga ilhomlantirdi
VII asrda xitoylik rohib Syuanszan buddaviy sutralarni qidirish maqsadida Markaziy Osiyo orqali Hindistonga safar qilgan va bu haqda o‘zining "G‘arb o‘lkasiga safar" nomli safar xotiralarida yozgan. Oradan yuz yillar o‘tib, aynan shu asar XIX-XX asrlarda yapon olimlarini Markaziy Osiyoni o‘rganishga ilhomlantirgan.
O‘zbekiston milliy kutubxonasi – bir yarim asrlik yo‘l
Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston milliy kutubxonasi o‘zining 150 yildan ortiq faoliyati davomida ajoyib va murakkab taraqqiyot yo‘lini bosib o‘tdi. Ushbu davr mobaynida u turli davrlarning mashhur shaxslari tomonidan yaratilgan noyob qo‘lyozmalarni izlash va o‘rganish bilan bog‘liq bo‘lgan rivojlanish jarayonini kechirdi. Ushbu videoda biz kutubxonaning tarixi va uning taassurotli kolleksiyasi bilan tanishamiz.
Tamara Xonimning faoliyatiga kostyum qanday taʼsir ko‘rsatgan?
Tamara Xonim, mashhur o‘zbek aktrisasi va raqqosasi, o‘zbek sanʼati tarixida yorqin iz qoldirgan. Davlat tarixiy muzeyida saqlanib kelinayotgan eksponat - uning konsert kostyumi, nafaqat uning sahna obrazining bir qismi, balki O‘zbekiston madaniy merosining ramzi hamdir.
Quva - buddaviylik madaniyatining qadimiy markazi
Quva shahri chekkasida olib borilgan arxeologik qazishmalarda 7-asrga oid buddistlar ibodatxonasi qoldiqlari topildi. Bu kashfiyot Quva o'z davrining diniy hayotining muhim markaziga aylanganligini isbotlaydi.
Germaniya muzeyidagi Ulugʻbek madrasasining bir qismi
Berlin Islom san'ati muzeyi 1904 yilda tashkil etilgan. Uning kolleksiyasi san'at va hunarmandchilik, shuningdek, islom dunyosining deyarli barcha qismlaridan olingan arxeologik artefaktlarga asoslangan. Osori-atiqalardan biri Samarqanddagi Ulug‘bek madrasasini bezab turgan yulduz shaklidagi marmar koshindir.
WOSCU va Ermitaj - hamkorlikning o'n yilligi
Rossiyaning eng mashhur muzeylaridan biri Ermitaj O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati (WOSCU) bilan qariyb 10 yildan beri hamkorlik qilib kelmoqda. O‘tgan yillar davomida O‘zbekiston tarixiga oid turli mavzularda o‘nlab maqolalar tayyorlandi, Ermitaj to‘plamiga bag‘ishlangan “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” turkumidan ikki jild nashr etildi, uchinchi jild tayyorlanmoqda. To'rtinchisi ham yo'lda. WOSCU VIII Xalqaro Kongressida o'z ma'ruzasida Ermitajning Sharq bo‘limining Markaziy Osiyo bo‘limi mudiri, filolog, qadimgi eron tillari bo‘yicha mutaxassis, arxeolog, Penjikent ekspeditsiyasi rahbari va Xorazm kolleksiyasi kuratori Pavel Lurye bu uzoq yillik hamkorlik va muzey tarixi haqida gapirib berdi.
Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти аъзолари делегациясининг БААдан ташрифи
VI Kongress ishtirokchilari O‘zbekiston Prezidenti va hukumatining madaniy merosni asrab-avaylash borasidagi sa’y-harakatlarini yuqori baholadilar
Muzaffar Sheker: O‘zbekistonning madaniyat sohasida olib borayotgan ishlari tahsinga sazovor va mintaqa tinchligi uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega
Firdavs Abduxoliqov: “Yangi O‘zbekistondagi islohotlar yorqin samara bermoqda”
Irina Popova: O‘zbekiston qadimiy madaniyatni asrab-avaylash tarafdori bo‘lgan insonlar yetakchiligidagi mamlakat
Sali Shahsivari: Madaniy loyihalar O‘zbekiston Prezidenti tomonidan har tomonlama qo‘llab-quvvatlanayotganidan chin dildan xursandman
Ўзбекистонда афсонавий Усмон Қуръони ҳақида ҳужжатли фильм суратга олинди
V Xalqaro kongress ishtirokchilari O’zbekiston Prezidentiga an’anaviy Murojaatnomani qabul qildi
«Узбекистон маданий мероси – янги ренессанс асоси» V халқаро конгресси иштирокчиларининг Узбекистон Республикаси Президенти Ш. М. Мирзиёевга мурожаати
Butunjahon jamiyati Koreya kolleksiyalaridagi nodir kitoblarni nashr etish ustida ish boshladi
Токиода «Ўзбекистон ва Япония Буюк ипак йўлида» халқаро илмий анжумани бўлиб ўтди
Aziz Abduhakimov: "O`zbekistonning madaniy merosi jahon to`plamlarida" loyihasi noyob tashabbusdir
Firdavs Abduxoliqov: "Yoshlarimizni ma’rifatli qilishimiz kerak"
Dehlida O‘zbekiston madaniy merosiga bag‘ishlangan kitoblar taqdimoti bo‘lib o‘tdi
ЎзОАВМА Бошқаруви раиси Фирдавс Абдухолиқов “Меҳнат Шуҳрати” ордени билан тақдирланди
“O‘zbekiston madaniy merosi – xalqlar va mamlakatlar o‘rtasidagi muloqotga yo‘l” Ikkinchi xalqaro kongressi ishtirokchilari nomidan yangi O‘zbekistonni barpo etish yo‘lidagi tinimsiz faoliyatingizga chuqur hurmatimni izhor etishga ijozat bergaysiz
“O‘zbekiston madaniy merosi” II Xalqaro kongressi ishtirokchilarining ochiq murojaati
Dunyo kutubxonalariga O‘zbekiston madaniy merosiga oid 1500 ta kitob sovg‘a qilindi
Rossiya Fanlar akademiyasi qadimiy qoʻlyozmalarning nusxalarini Oʻzbekistonga topshiradi
Rossiya kutubxonalari va muzeylariga O‘zbekiston madaniy merosi katalogi topshiriladi
